مجوز قلیان در کافه و سفره خانه سنتی | راهنمای مراحل و قوانین

در سال‌های اخیر، گسترش کافه‌های نوستالژیک و سفره‌خانه‌های سنتی باعث شده تا تقاضا برای ارائه قلیان در این فضاها افزایش یابد. بسیاری از افراد به دنبال راه‌اندازی یک کافه قلیون یا قهوه‌خانه قلیان هستند که بتوانند در کنار نوشیدنی و غذا، خدمات قلیان نیز ارائه دهند. اما نکته مهم و چالش‌برانگیز در این مسیر، دریافت مجوز رسمی برای عرضه قلیان است؛ مجوزی که گرفتنش قوانین خاص خود را دارد و نداشتنش می‌تواند منجر به جریمه، پلمب یا حتی منع ادامه فعالیت شود.

در این مقاله، قصد داریم به‌صورت کامل و به‌روز، شرایط دریافت مجوز قلیان برای کافه و سفره‌خانه سنتی را بررسی کنیم. اگر شما هم به دنبال راه‌اندازی یک کسب‌وکار در حوزه قلیان هستید یا می‌خواهید بدانید آیا عرضه قلیان در کافه قانونی است یا نه، حتماً تا پایان همراه ما باشید.

شرایط عمومی اخذ مجوز قهوه‌خانه با امکان ارائه قلیان

برای دریافت مجوز قهوه‌خانه سنتی (که در صورت تأیید، اجازه سرو قلیان هم داشته باشه)، یک‌سری شرایط عمومی و اولیه وجود داره که بدون داشتنش‌ها، اتحادیه اصلاً وارد بررسی مدارک نمی‌شه. این شرایط ممکنه بسته به شهر و بخشنامه‌های جدید کمی تغییر کنه، ولی اصول کلیش به شکل زیره:

1. تابعیت ایرانی
متقاضی باید شهروند ایرانی و دارای کارت ملی معتبر باشه. صدور مجوز برای اتباع خارجی، به‌جز در موارد خاص و با مجوز وزارت کشور، انجام نمی‌شه.

2. سن قانونی
حداقل سن برای دریافت مجوز صنفی 18 ساله. اما در عمل، ترجیح با افراد بالای 21 سال هست که سابقه کیفری و مشکل قانونی نداشته باشن.

3. کارت پایان خدمت یا معافیت دائم
برای آقایان، ارائه کارت پایان خدمت یا کارت معافیت دائم (غیر پزشکی در برخی شهرها) الزامیه.

4. عدم سوءپیشینه کیفری موثر
متقاضی نباید سابقه کیفری مؤثر داشته باشه. استعلام از اداره سجل کیفری گرفته میشه و معمولاً جرائم مربوط به مواد مخدر، نزاع، یا قاچاق از عوامل رد درخواست هستند.

5. گواهی عدم اعتیاد
باید به مراکز مورد تایید مراجعه کرده و گواهی رسمی عدم اعتیاد به مواد مخدر دریافت بشه.

6. داشتن سواد خواندن و نوشتن
در برخی شهرها، حداقل مدرک تحصیلی (مثلاً دیپلم) درخواست میشه، اما در بیشتر موارد سواد خواندن و نوشتن کفایت می‌کنه. در بازرسی اولیه این مورد بررسی میشه.

7. حضور شخص متقاضی در محل فعالیت
برای گرفتن مجوز، باید خود فرد متقاضی واقعاً قصد فعالیت داشته باشه و در محل قهوه‌خانه حضور فیزیکی داشته باشه. صدور مجوز صوری برای افراد دیگر تخلف محسوب میشه.

8. نداشتن مجوز صنفی دیگر در مشاغل مشابه
اگر متقاضی هم‌زمان مالک یا مجوزدار یک رستوران، کافه یا سفره‌خانه‌ی دیگر باشه، در بسیاری از شهرها نیاز به بررسی مضاعف داره یا ممکنه درخواست رد بشه.

مدارک لازم برای دریافت جواز قهوه‌خانه با قلیان

دریافت جواز قهوه‌خانه با قلیان یکی از فرآیندهای نسبتاً پیچیده در حوزه مشاغل صنفی محسوب می‌شود؛ مخصوصاً به‌دلیل قوانین سخت‌گیرانه‌ای که درباره عرضه قلیان در اماکن عمومی وجود دارد. اگرچه در سال‌های گذشته تعداد قهوه‌خانه‌های دارای مجوز قلیان کاهش یافته، اما برای افرادی که شرایط لازم را دارند (خصوصاً جانبازان، خانواده شهدا یا متقاضیان واجد شرایط قانونی)، دریافت این مجوز همچنان ممکن است.

در این بخش، به‌طور کامل لیست مدارک مورد نیاز با توجه به آیین نامه و قوانین سال 1404 برای اخذ مجوز قهوه‌خانه با امکان عرضه قلیان را می‌خوانید:

📋 مدارک هویتی و فردی مورد نیاز:

1. کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی (تمام صفحات)

2. کارت پایان خدمت یا معافیت دائم برای آقایان

3. گواهی عدم سوء پیشینه کیفری (از دفاتر خدمات قضایی)

4. گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر (از مراکز مورد تأیید بهزیستی یا نیروی انتظامی)

5. مدرک تحصیلی حداقل خواندن و نوشتن (در برخی شهرها حداقل سیکل یا دیپلم درخواست می‌شود)

6. عکس 4×3 جدید (4 قطعه)

🏢 مدارک مربوط به مکان قهوه‌خانه:

1. سند مالکیت یا اجاره‌نامه رسمی و محضری (با کد رهگیری و حداقل 1 سال اعتبار)

2. کروکی دقیق محل فعالیت به همراه کد پستی

3. تأییدیه شهرداری یا شورای محل (برای کاربری تجاری و عدم مغایرت با طرح تفصیلی)

4. تأییدیه اماکن نیروی انتظامی (در بازدید از محل برای بررسی امنیتی، تهویه، فاصله از مراکز آموزشی و مذهبی)

5. نامه از اتحادیه قهوه‌خانه‌داران شهرستان مربوطه پس از تشکیل پرونده و بازدید اولیه

🩺 مدارک بهداشتی و ایمنی:

1. کارت معاینه پزشکی برای متقاضی و پرسنل

2. گواهی آموزش بهداشت عمومی (از مرکز بهداشت منطقه)

3. تأییدیه تهویه مناسب فضا برای سرو قلیان

4. داشتن سیستم اطفاء حریق (کپسول، فن تهویه، و خروج اضطراری)

🧾 هزینه‌ها و نکات مالی:

• هزینه گرفتن جواز قهوه‌خانه بین 5 تا 15 میلیون تومان متغیر است. این مبلغ بسته به شهر، اتحادیه، متراژ محل و شرایط شخص متقاضی متفاوت خواهد بود.

• قیمت سرویس قلیان در کافه‌ها با توجه به کیفیت تنباکو، مکان و شهر بین 60 تا 200 هزار تومان است. البته نرخ‌نامه رسمی اتحادیه برای هر سال منتشر می‌شود و بالاتر رفتن قیمت بیش از سقف مجاز، تخلف محسوب می‌شود.

• در صورت ثبت به‌نام جانبازان یا خانواده شهدا، تسهیلاتی از جمله کاهش هزینه پروانه کسب و تسریع در روند صدور جواز قهوه‌خانه برای خانواده شهدا یا مجوز قهوه‌خانه برای جانبازان در نظر گرفته می‌شود. این موارد باید با ارائه مدارک بنیاد شهید و امور ایثارگران ثبت شود.

نکته درباره بانوان:

در حال حاضر، صدور مجوز کافی‌شاپ بانوان در برخی شهرها و مناطق خاص (با مجوز جداگانه، عدم حضور آقایان و رعایت حجاب کامل) امکان‌پذیر شده، اما عرضه قلیان در کافی‌شاپ بانوان به‌صورت قانونی مجاز نیست. حتی با دریافت مجوز کافی‌شاپ ویژه بانوان، اگر قلیان سرو شود، واحد توسط اماکن یا بهداشت پلمب می‌شود.

درباره مجوز قلیان‌سرا:

اصطلاح "قلیان‌سرا" بیشتر در گفت‌وگوی عامیانه رواج دارد، اما به‌صورت رسمی چنین صنفی در دسته‌بندی اتاق اصناف وجود ندارد. اگر قصد راه‌اندازی قلیان‌سرا دارید، باید مجوز رسمی قهوه‌خانه یا سفره‌خانه سنتی با مجوز سرو قلیان را دریافت کنید و از به‌کار بردن اصطلاح "قلیان‌سرا" در تابلو یا مدارک اجتناب کنید.

مجوز کافه

اگر قصد راه‌اندازی یک کافه مدرن دارید و می‌خواهید به‌صورت قانونی فعالیت کنید، باید برای دریافت مجوز کافه از اتحادیه مربوطه اقدام کنید. این مجوز با مجوز قهوه‌خانه یا سفره‌خانه تفاوت داره و معمولاً اجازه سرو قلیان به کافه‌ها داده نمی‌شه. در صفحه زیر به‌صورت کامل مراحل، مدارک مورد نیاز و تفاوت مجوز کافه با دیگر مشاغل توضیح داده شده:

مجوز قهوه‌خانه برای جانبازان و خانواده شهدا

یکی از حمایت‌های قانونی دولت از ایثارگران، امکان دریافت مجوز صنفی با شرایط ویژه است. افرادی که در زمره جانبازان، آزادگان یا خانواده معظم شهدا قرار دارند، می‌توانند برای دریافت مجوز قهوه‌خانه با تسهیلات خاص اقدام کنند. این مجوز می‌تواند شامل امکان ارائه قلیان نیز باشد، به شرط رعایت ضوابط اتحادیه و مقررات اماکن.

مزایای دریافت جواز قهوه‌خانه برای ایثارگران:

• معافیت یا تخفیف در هزینه‌های صدور پروانه کسب

• تسریع در روند رسیدگی به درخواست مجوز توسط اتحادیه

• اولویت در واگذاری برخی مجوزهای محدود

• امکان استفاده از تسهیلات و وام‌های خوداشتغالی بنیاد شهید

چه کسانی مشمول این تسهیلات هستند؟

1. جانبازان با حداقل 25 درصد جانبازی

2. آزادگان سرافراز

3. همسر، فرزند یا والدین شهید

4. همسر یا فرزند جانباز بالای 50٪ (در برخی استان‌ها)

مدارک اختصاصی مورد نیاز:

• معرفی‌نامه رسمی از بنیاد شهید و امور ایثارگران

• کارت شناسایی ایثارگری یا کارت جانبازی معتبر

• گواهی درصد جانبازی (برای جانبازان)

• مدارک هویتی فرد متقاضی به‌عنوان ذی‌حق

نکته: افراد ایثارگر می‌توانند درخواست مجوز را به نام خودشان ثبت کنند یا با معرفی رسمی، امتیاز دریافت جواز را به یکی از اعضای خانواده واگذار کنند (مثلاً فرزند جانباز می‌تواند به‌نمایندگی از پدر اقدام کند، در صورت ارائه مدارک قانونی).

شرایط صدور مجوز همچنان باید رعایت شود

اگرچه ایثارگران از حمایت‌هایی برخوردارند، اما همچنان باید شرایط عمومی دریافت مجوز قهوه‌خانه مانند نداشتن سوء‌پیشینه، ارائه گواهی عدم اعتیاد، داشتن مکان مناسب و تأییدیه بهداشت و اماکن را رعایت کنند.

جریمه و عواقب نداشتن مجوز قلیان

ارائه قلیان بدون داشتن مجوز رسمی از اتحادیه صنفی و تأییدیه بهداشت، یک تخلف جدی محسوب می‌شود و می‌تواند تبعات سنگینی برای صاحب واحد صنفی به همراه داشته باشد. مخصوصاً در شهرهای بزرگ مثل تهران، اصفهان و شیراز، بازرسی‌ها توسط اماکن، بهداشت محیط و اتاق اصناف به‌صورت دوره‌ای و بعضاً نامحسوس انجام می‌شود.

در ادامه، مهم‌ترین جریمه‌ها و پیامدهای قانونی عرضه قلیان بدون مجوز را می‌خوانید:

1. پلمب واحد صنفی

اولین و رایج‌ترین واکنش مراجع نظارتی، پلمب کردن محل فعالیت است. اگر در بازدید مشخص شود که قلیان بدون مجوز عرضه می‌شود، بدون اخطار قبلی واحد تعطیل می‌گردد و ادامه فعالیت منوط به پرداخت جریمه و اخذ تعهد خواهد بود.

2. جریمه نقدی

براساس قانون نظام صنفی، متخلفینی که بدون داشتن مجوز قلیان سرا یا جواز قهوه‌خانه با قلیان اقدام به سرو قلیان می‌کنند، مشمول پرداخت جریمه نقدی بین 5 تا 20 میلیون تومان خواهند شد. مبلغ دقیق جریمه به مواردی مثل تعداد قلیان‌ها، سابقه تخلف و مکان واحد بستگی دارد.

3. ضبط تجهیزات و توقیف قلیان‌ها

در موارد جدی‌تر، نیروی انتظامی یا بازرسی اماکن ممکن است تجهیزات مربوط به قلیان مانند شیلنگ، سرقلیان، ذغال و حتی میز و صندلی مخصوص را ضبط و توقیف کند. این کار برای جلوگیری از ادامه فعالیت غیرمجاز انجام می‌شود.

4. تشکیل پرونده قضایی و احضار به کمیسیون

در صورتی که تخلف تکراری باشد یا شکایتی از سوی مردم ثبت شده باشد، پرونده به کمیسیون نظارت یا حتی دادگاه ارجاع داده می‌شود. در چنین شرایطی، ممکن است متقاضی برای مدتی از دریافت هرگونه مجوز صنفی محروم شود یا سابقه تخلف در سامانه اصناف ثبت شود.

5. کاهش اعتماد اتحادیه برای صدور مجوز در آینده

اگر واحدی سابقه تخلف داشته باشد، حتی در صورت اصلاح وضعیت و درخواست رسمی برای دریافت مجوز، فرآیند صدور جواز برای او سخت‌تر و زمان‌برتر خواهد شد. این موضوع به‌خصوص برای افرادی که به‌صورت رسمی قصد ثبت مجوز قهوه‌خانه یا سفره‌خانه دارند، بسیار مهم است.

نکته مهم: گاهی برخی افراد تصور می‌کنند که چون قهوه‌خانه‌شان ثبت نشده یا در مناطق حاشیه‌ای است، می‌توانند بدون مجوز قلیان سرو کنند. اما در صورت مشاهده توسط مأمورین، این موضوع هیچ توجیهی ندارد و تخلف محسوب می‌شود، حتی اگر مغازه تازه‌تأسیس باشد.

بیشتر بخوانید : راه اندازی رستوران

جمع‌بندی نهایی

عرضه قلیان در کافه، سفره‌خانه و قهوه‌خانه بدون داشتن مجوز رسمی، نه‌تنها ریسک قانونی بالایی داره، بلکه می‌تونه باعث تعطیلی کسب‌وکار و جریمه‌های سنگین بشه. اگرچه گرفتن جواز قهوه‌خانه با قلیان شرایط و مراحل مشخصی داره، اما با آگاهی کامل از قوانین و همراهی با اتحادیه‌های مربوطه، این مسیر قابل انجامه.

فرقی نمی‌کنه که بخواید یک کافه قلیون مدرن راه‌اندازی کنید یا به فکر گرفتن مجوز قلیان سرا برای سفره‌خانه سنتی باشید؛ در هر دو حالت، باید از همون ابتدا با مدارک کامل، شرایط عمومی مشخص، و مکان مناسب وارد فرآیند قانونی بشید تا بعداً دچار دردسر نشید.

ویژه‌برخی گروه‌ها مثل جانبازان، آزادگان و خانواده شهدا نیز تسهیلات ویژه‌ای در نظر گرفته شده که با استفاده از اون می‌تونن راحت‌تر مجوز قهوه‌خانه بگیرن.

در نهایت، اگر می‌خواید بدون دغدغه قانونی، سرویس قلیان ارائه بدید و از رقبا عقب نمونید، پیشنهاد می‌کنیم همین حالا درباره شرایط مجوز قهوه‌خانه، مجوز کافی‌شاپ بانوان و سایر گزینه‌های موجود اطلاعات کامل به‌دست بیارید و اقدام به ثبت درخواست رسمی کنید.